Onderwijs
Psychische problemen en zelfdoding in de schoolomgeving
Het is duidelijk dat een deel van de kinderen en jongeren kampen met psychologische problemen, dat betekent dus dat deze problemen sowieso aanwezig zijn in een schoolomgeving. De problemen die ze ervaren zoals angsten, waaronder faalangst, en depressies kunnen mede veroorzaakt worden door het onderwijs.
Er is reeds vast gesteld dat de druk van scholen voor een slechte mentale gezondheid kan zorgen bij jongeren. Scholen zijn zich bewust van het feit dat jongeren met deze problemen kampen, maar vaak wordt er pas aandacht gegeven aan het probleem als er klachten komen.
Op het preventief optreden tegen deze problemen wordt nog te weinig ingezet. Er wordt wel al een stuk ingezet op preventie, maar deze behandelt vooral sensibilisering van het probleem. Hiermee worden de jongeren en leerkrachten vooral geïnformeerd over de problemen en worden kwetsbare doelgroepen beschermd, maar op het verlagen van het aantal nieuwe gevallen wordt nog weinig ingezet. Daarbij komt ook nog dat er vooral ingezet wordt op het verbeteren van de mentale gezondheid van de leerlingen. Op de fysieke gezondheid wordt minder ingezet, hoewel deze hand in hand gaat met de mentale gezondheid. Wanneer de fysieke gezondheid optimaal is en men minder beperking hierin ervaart, zal automatisch de mentale gezondheid verbeteren.
Verder blijkt ook uit onderzoek dat slechts weinig jongeren hun leerkracht zullen benaderen als ze lijden aan psychische problemen.
De evolutie in het onderwijs
Uit cijfers, die terug te vinden zijn in het tabje ‘cijfers’, blijkt dat het aantal jongeren dat leidt aan psychologische problemen gestegen is. De verandering in de maatschappij is daar een oorzaak van, we kunnen dus ook vaststellen dat het onderwijs er vroeger minder aandacht aan besteedde.
Dit enerzijds omdat er minder leerlingen waren die last hadden van deze problemen, anderzijds hechtte de maatschappij minder belang aan het mentale welzijn. Vroeger werd er van een leerkracht verwacht zich puur te focussen op het cognitieve. Een leerling moest zo veel mogelijk kennis vergaren, hoe hij of zij zich voelde was van minder belang. Tegenwoordig staat de gezondheid, zowel mentaal als fysiek op een veel hogere plaats. Het welzijn van de leerlingen is belangrijker geworden dan het opnemen van kennis.
Er is dan ook gebleken dat wanneer een leerling een goede gezondheid heeft hij beter instaat is om kennis op te nemen.
Het effect op leren en de leerkracht
Er is vastgesteld dat wanneer men lijdt aan psychologische problemen of wanneer men worstelt met suïcide gedachten, de concentratie achteruit gaat. Een beperkte concentratie zorgt vaak voor een daling in de punten en dit zorgt dan weer voor meer stress en dus een achteruit gang van de mentale gezondheid. Problemen zoals faalangst kunnen leerlingen zoveel stress bezorg dat ze niet meer tot leren komen. Het effect op het leren kan dus zeer groot zijn wanneer men lijdt aan psychologische problemen.
Van de leerkracht wordt ook verwacht dat hij alert blijft voor signalen van psychologische problemen of suïcide gedachten bij leerlingen. In de huidige maatschappij kan een leerkracht niet alleen nog maar gefocust zijn op het cognitieve. Het welbevinden van het kind en hoe het zich voelt, is tegenwoordig veel belangrijker geworden. Een leerkracht moet er voor zorgen dat hij een goede relatie creëert met zijn leerlingen, zodat ze zich goed voelen in de klas en op school. Een klimaat creëren waar er open gesproken kan worden over gevoelens is voor jongeren belangrijk en behoort tegenwoordig dus ook tot het takenpakket van de leerkracht.
Aanpak voor scholen
Als school is het belangrijk erg bewust te zijn van de psychische problemen die zich kunnen afspelen bij jongeren. Er voor zorgen dat je team, maar ook de leerlingen goed geïnformeerd zijn is dus van belang. Verder is preventief aan de slag gaan in de strijd tegen deze problemen belangrijk, maar het is niet altijd even gemakkelijk om dit te doen. Daarom is het werken aan een gezondheidsplan een stap in de goeie richting. Gelukkige zijn er heel wat instanties die je hierbij kunnen helpen. Zoals het Vlaams Instituut Gezond Leven, zij geven je allerlei tips over hoe je gezond leven in je beleidsplan kan verwerken, maar ook hoe je ermee aan de slag kunt gaan in de klas en op school.
Hieronder alvast enkele pijlers die je kunnen helpen:
-
Zorg voor een aangenaam klimaat op school.
-
Zorg voor opleiding van de leerkrachten ouders rond mentale gezondheid.
-
Zorg er voor dat je snel signalen opvangt van psychologische problemen.
-
Zorg voor een goede begeleiding en regelmatig overleg.
-
Werk samen met externe begeleiders.